Charyzmatyczne starostwo jest jednym z największych darów Łaski Bożej w Cerkwi Prawosławnej i jest bezpośrednią kontynuacją posługi proroków.  Prorok posiada wyjątkowy dar widzenia - zwany jasnowidzeniem. Odsłaniają się przed nim granice czasu i przestrzeni, tego, co było, jest i będzie. Swym duchowym wzrokiem widzi nie tylko to, co się w danej chwili dzieje, ale również to, co z tego wyniknie w przyszłości, widzi sens duchowy danego wydarzenia. Widzi również duszę człowieka, jego przeszłość i przyszłość.

Źródło: optina.ru

Tak wysokie powołanie nie jest możliwe bez osobistej świętości proroka, który powinien być na podobieństwo Boga. Jest ono organicznie związane z mniszą ascezą, mającą na celu osiągnięcie czystości serca. Często bywa też wynikiem doskonałego posłuszeństwa ucznia wobec duchowego nauczyciela.

Dar proroctwa miał ścisły związek z wewnętrznym stanem chrześcijaństwa. Objawiał się w momencie rozkwitu życia duchowego, a przygasał w momentach upadku.

Starcostwo, jako przewodnictwo duchowe pojawiło się wraz z życiem mniszym w IV wieku i rozwijało się we wszystkich starożytnych monasterach. Rozprzestrzeniło się wraz z monastycyzmem i umocniło się w egipskich i palestyńskich wspólnotach, szczególnie zaś na Św. Górze Atos.

Do Rosji przyszło wraz z chrześcijaństwem, jednakże później znacznie osłabło wraz z rozluźnieniem życia chrześcijańskiego. Zostało odrodzone dopiero w II połowie XVIII wieku przez schiarchimandrytę Paisjusza Wieliczkowskiego – przełożonego mołdawskich klasztorów.Dzięki jego uczniom tradycja starcostwa z czasem rozprzestrzeniła się na wiele rosyjskich klasztorów.

Najbardziej znaczącym centrum, gdzie została odnowiona w swojej pełni, była w XIX w. Optyńska Pustelnia. Początek duchowego kierownictwa odrodził w niej starzec Lew (Leonid, 1768-1841). Był on uczniem schimnicha Teodora - ucznia Paisjusza Wieliczkowskiego. Stał się on ojcem zadziwiającej plejady 14- stu starców optyńskich, do których przez cały XIX i początek XX wieku ciągnęły rzesze pielgrzymów, zarówno ludzi prostych jak i wykształconych.

Posługa starca często sięgała daleko poza mury klasztoru. Starcy opiekowali się nie tylko mnichami, ale i ludźmi świeckimi. Mając dar jasnowidzenia przenikali tajemnice ludzkich serc i mogli „wypowiadać słowo” odpowiednie dla danej osoby i jej duchowego rozwoju. Uzdrawiali zarówno ciało jak i duszę. Kierowali oni całe pokolenia współczesnych im ludzi do Królestwa Niebiańskiego. Dziś również możemy korzystać z ich bogatego doświadczenia czytając ich liczne pouczenia i listy.

Radujcie się święci Ojcowie Optyńscy, świecący Łaską starostwa!

Święci Starcy Optyńscy zostali kanonizowani 26 lipca 1996 roku, najpierw dla lokalnego kultu.

Natomiast w sierpniu 2000 roku błogoslawiono Ich ogólnocerkiewny kult.

Cerkiew czci ich pamięć 24 października.