Historia Prawosławnego Monasteru Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Wojnowie na Mazurach, jest wyjątkowa i niezwykle interesująca.

Historia

Położona wśród lasów Puszczy Piskiej, nieopodal rzeki Krutyni i jeziora Duś, wieś Wojnowo, została założona w pierwszej połowie XIX wieku przez rosyjskich staroobrzędowców. W XVII wieku odłączyli się oni od Cerkwi Prawosławnej w Rosji, nie rozumiejąc i nie przyjmując poprawek wprowadzonych przez patriarchę Nikona. Poprawki dotyczyły oczyszczenia tekstów i obrzędów cerkiewnych z lokalnych naleciałości. Z biegiem czasu, na tle różnic wynikłych z niejednakowej interpretacji poszczególnych zagadnień religijnych, podzielili się oni na wiele odłamów w tym dwa zasadnicze: posiadających i nieposiadających duchowieństwa.

Na ziemie Prus Wschodnich przybyli staroobrzędowcy (nieposiadający duchowieństwa) z terenów suwalsko-sejneńskich w Królestwie Polskim, później również z głębi Rosji. Założyli kilka wsi, między innymi Wojnowo. Władze pruskie nadały jej oficjalną nazwę Eckertsdorf, zaś Wojnowem nazwał ją Sidor Borysow główny nabywca tych terenów.

W 1836 roku nad brzegiem jeziora Duś wybudowali oni niewielką pustelnię, która w 1847 roku została przekształcona na klasztor Chrystusa Zbawiciela i Świętej Trójcy. W środku wsi zaś wybudowali drewnianą Molennę – dom modlitwy.

Historia

Największy rozkwit klasztoru to lata 1852-1867, kiedy jego przełożonym był młody wykształcony inok Paweł (Piotr Ledniew, 1821-1895), później zwany Pruskim. Zorganizował on szkołę dla chłopców przy klasztorze, zgromadził spory księgozbiór, prowadził, a następnie pisał dysputy teologiczne. Z jego inicjatywy powstała pierwsza słowiańska drukarnia w pobliskim Piszu (Johannesburgu), klasztor żeński w Pupach (Spychowie). Jednakże po wieloletnich studiach nad Pismem Świętym i zgłębianiu dzieł świętych Ojców, Paweł Pruski radykalnie zmienił swoje poglądy. Przekonał się o zbłądzeniu staroobrzędowców i powrócił do Cerkwi Prawosławnej. I chociaż w 1867 roku na zawsze opuścił Prusy, to w dużej mierze dzięki niemu w Wojnowie i okolicznych wsiach rozpoczął się powrót staroobrzędowców do prawosławia, i powstała wspólnota jednowierców. Jednowiercy – to ci staroobrzędowcy, którzy powrócili do Eucharystycznej łączności z Cerkwią Prawosławną, zachowując własny, stary ryt nabożeństw.

Po odejściu Pawła Pruskiego klasztor przeżył ostry kryzys i zaczął chylić się ku upadkowi. Pod koniec XIX wieku został przekształcony z męskiego na żeński. By go odrodzić przysłano z Rosji młodą mniszkę Eupraksję (Helena Dikopolska, 1863-1943). Zdołała ona skupić wokół siebie mniszki ze spalonego klasztoru w pobliskich Pupach oraz na Majdanie i ponownie zorganizować mniszą wspólnotę. Do największego rozkwitu żeńskiego klasztoru doszło tuż przed wybuchem I wojny światowej.

W 1913 roku na Mazurach mieszkało przeszło 200 jednowierców i 700 staroobrzędowców. Wielkim wstrząsem dla całej koloni był wybuch I wojny światowej. Po jej zakończeniu doszło do poważnego zubożenia staroobrzędowców. Od tego czasu rozpoczął się również upadek klasztoru, który stracił kontakt ze staroobrzędowcami z Rosji. Ostatnia przełożona zapisała go w testamencie panu Leonowi Ludwikowskiemu († 2005), który miał dochować pozostałe mniszki ze wspólnoty.

Historia

Natomiast jednowiercy doczekali się stałego duchownego, którym został przysłany z Berlina  we wrześniu 1922 roku, ojciec Aleksander Awajew (1882-1956). Pochodził on z Tweru, był szlachcicem i oficerem carskiej armii. Następnie w 1908 roku wstąpił do słynnej w XIX wieku ze swej duchowości i doświadczonych przewodników duchowych Optyńskiej Pustelni. W czasie I wojny światowej trafił do niewoli niemieckiej. Po spotkaniu w Berlinie z biskupem Eulogiuszem (Gieorgijewskij, 1868-1946) Egzarchą rosyjskich parafii w Europie Zachodniej, przyjął święcenia kapłańskie i został skierowany do pracy duszpasterskiej w Prusach Wschodnich. Zorganizował w Wojnowie parafię i wybudował wraz z wiernymi piękną, drewnianą cerkiew według własnego projektu.

Ojciec Aleksander wiódł ascetyczny tryb życia. Uczył miejscowe dzieci religii, języka cerkiewno słowiańskiego i ojczystego języka rosyjskiego. Miał bogatą bibliotekę i wypożyczał swoje książki popularyzując w ten sposób rosyjską kulturę. Z jego zbiorów korzystali nie tylko parafianie, ale i miejscowi staroobrzędowcy. Starał się w ten sposób powstrzymać postępujący proces germanizacji, ponieważ większość dzieci już nawet w domu zaczynała mówić po niemiecku. W latach 30. zorganizował żeńską wspólnotę monastyczną, która zamieszkała w domu obok cerkwi. Siostry miały mu pomagać w misji wśród miejscowych staroobrzędowców. W 1946 roku ze względu na zmianę granic państwowych parafia w Wojnowie przeszła pod jurysdykcję Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Ojciec Aleksander zmarł w 1956 roku i został pochowany na cmentarzu przy cerkwi. W tym samym roku zmarła rasoforna mniszka Helena (Koreniowa), fundatorka domu mniszek

Po ich śmierci przestała istnieć wojnowska wspólnota. Ostatnia z sióstr Lidia Polakowska wstąpiła do klasztoru na św. Górze Grabarce. Od tego czasu dom sióstr stał się domem parafialnym, w którym mieszkali kolejni proboszczowie:

  • ks. Aleksander Makal (1957-1971),
  • ks. Aleksander Szełomow (1971-1982),
  • ks. Stefan Urbanowicz (1982-1983),
  • ks. Jerzy Czurak (1984-1994).

Historia

W ciągu następnych dziesięcioleci parafia znacznie się zmniejszyła, szczególnie w latach 70., na skutek emigracji wiernych do Niemiec. Po wielu kradzieżach zubożała również wojnowska cerkiew, tracąc swe stare, drogocenne ikony. W latach 90. XX wieku postanowiono odrodzić wspólnotę monastyczną w tym uświęconym i historycznym dla Prawosławia miejscu. We wrześniu 1994 roku, został przysłany do Wojnowa ks. Bazyli Omieljańczyk, emerytowany inżynier z Warszawy, by kolejne lata życia poświecić służbie Cerkwi. Dzięki jego staraniom w 1995/96 r. zostaje odremontowana świątynia Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny.

15 kwietnia 1995 roku Arcybiskup Sawa, ówczesny ordynariusz Diecezji Białostocko–Gdańskiej, w skład której wchodzi parafia w Wojnowie, oficjalnie powołuje do życia żeńską wspólnotę monastyczną. Jego pierwszą przełożoną zostaje przysłana ze Świętej Góry Grabarki Ihumenia Ludmiła (Lidia Polakowska).

Historia

Rozpoczyna się nowy okres w życiu wojnowskiej parafii. Zapala się niegasnąca lampka modlitwy, ponieważ nieustanna modlitwa, wznoszona podczas nabożeństw oraz praktykowana w celach, jak również w czasie pracy, jest głównym zadaniem prawosławnego mnicha. W 1997 roku w domu mniszek powstaje domowa kaplica św. Ambrożego z Optiny, która przez swego patrona łączy siostry z rodzimym monasterem ojca Aleksandra Awajewa. W 1999 roku z Pustelni Optyńskiej siostry otrzymują cząsteczki relikwii świętych Starców, jest to wielki dzień dla młodej wspólnoty, pełen łaski i błogosławieństwa Bożego.

W 2008 roku przystąpiono do budowy nowego domu monasterskiego, ponieważ ten, w którym dotychczas siostry mieszkały, był zbyt mały dla rozwijającej się wspólnoty i przybywających tu pielgrzymów.

W sierpniu 2011 roku do monasteru w Wojnowie, jako szczególne błogosławieństwo ze Świętej Góry Atos (republiki mnichów), przybyła kopia Trójrękiej Ikony Matki Bożej. Ikonę powitał w Wojnowskim klasztorze ordynariusz diecezji Arcybiskup Jakub wraz z licznie przybyłym duchowieństwem i pielgrzymi.

Na co dzień w klasztorze swoją mniszą posługę niesie siedem sióstr na czele z przełożoną ihumenią Agnią. Każda z sióstr wypełniając swą mniszą posługę wnosi swój wkład w życie i rozwój klasztoru. Siostry zajmują się ogrodem, prowadzą niewielkie gospodarstwo, piszą kanoniczne ikony, udostępniają świątynie do zwiedzania oraz zapoznają chętnych z prawosławiem. Przede wszystkim zaś wychwalają Boga Trójjedynego podczas wspólnej modlitwy na nabożeństwach oraz osobistej w celi. Mniszki modlą się za siebie, swoich bliskich, za ludzi cierpiących i potrzebujących, a także za cały świat. Opiekują się Cerkwią i dają żywe świadectwo wiary, nadziei i miłości.

Z powodu smutku czy nieszczęścia nie idzie się do monasteru, do którego można pójść jedynie z powołania.
św. Ignacy Brenczaninow

Najbliższa liturgia

niedziela i święta - jutrznia godz: 8.30, Liturgia godz: 10.00 !

Nabożeństwa odbywają się w domowej cerkwi.

Zwiedzanie cerkwi

Od 1 października zwiedzanie okazjonalne!

Niedziela, poniedziałek i święta religijne, od godz: 15.00- 18.00.

W dni powszednie od godz: 10.00 - 14.00 oraz 15.00 - 17.00.

Aby się wcześniej umówić, należy dzwonić w godz: 10.00 - 17.00 na nr 660707570